راهکارهای نیل به چابکی در سازمان
نویسنده دولت مدلی، مهشید
منبع مجله وب، شماره 72 خرداد ماه 1385
فرستنده نکته مهدوی، سیده مرجان
واژه‌ی چابک (Nimble) توصیف‌گر سرعت و قدرت پاسخ‌گویی هنگام مواجهه با رویدادهای داخلی و خارجی سازمان است. سازمان چابک برای درک و پیش‌بینی تغییرات محیط کسب و کار طراحی شده و در این راستا به ساختاربندی خود می‌پردازد. از عوامل اساسی که باعث ایجاد و ارتقای چابکی سازمان است می‌توان آگاهی، انعطاف‌پذیری و بهره‌وری را نام برد. تولید چابک راهی برای تغییر روش تولید، طراحی و ایجاد مدیریت و بازاریابی سازمان‌های بزرگ و کوچک است. در تولید چابک که یک تغییر اجتماعی محسوب می‌شود، سازمان‌ها از منبع سازمانی بیرونی استفاده می‌کنند. با توجه به عناصر کلیدی ارتقای بهره‌وری، تولید چابک برای تولید پیش‌رفته کاملا" مطلوب است.
ابعاد تولید چابک عبارت‌اند از:
1. استراتژی‌ها (مدیریت زنجیره‌ی عرضه و مهندسی هم‌زمان)
2. تکنولوژی‌ها (سخت‌افزارها و نرم‌افزارهای مناسب برای تغییرات)
3. سیستم‌ها (با هدف به حداقل رسانیدن تغییرات طراحی و فعالیت‌های بدون ارزش افزوده)
4. نیروی انسانی (چگونگی مدیریت و ایجاد انگیزش در نیروی انسانی)
از ابزارهای لازم برای تحقق چابکی تولید، می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- فرهنگ سازمانی
- ساختار سازمانی
- تکنولوژی فناوری اطلاعات
- افراد
- کیفیت منابع انسانی
- سبک رهبری
دلایل نیاز سازمان‌ها به تشکیل سازمان چابک عبارت‌اند از:
- کوتاه‌مدت بودن فرصت‌های بازار
- ارائه‌ی سریع یک محصول جدید به بازار
- غیرقابل‌پیش‌بینی بودن تغییرات مداوم در سطح بازار
- ادغام قابلیت‌های محوری شرکت‌های مستقل برای بهره‌گیری از فرصت‌های فوری
از ویژگی‌های این سازمان‌ها می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:
- مبتنی بر اطلاعات
- تمرکز فعالیت‌ها بر شایستگی‌ها
- انعطاف‌پذیری
- حذف هزینه‌های سربار
- خلّاق
- همراه با ساختارهای مجازی
- فقدان سلسله مراتب
- تمرکز روی قابلیت‌های کلیدی
- ضرورت وجود اعتماد بین شرکت‌های همکار
سازمان مجازی نمونه کامل یک سازمان چابک است. اهداف سازمان‌های مجازی (چابک) عبارت‌اند از:
- بهره‌برداری بموقع از انواع منابع برای ارتقای کیفیت و افزایش ارزش محصول
- بکارگیری همه‌ی نیروی کار متخصص
- ایجاد نظارت درونی
اجرای این نوع از سازمان‌ها دارای مراحلی است که از ساختاربندی مجدد فرایندهای سازمان شروع شده و به تطابق بین فرایندها و ساختار کاری پایان می‌پذیرد.
و در انتها این‌که با توجه به تغییرات سریع تکنولوژیکی و کاری در دنیای رقابتی امروز، نیاز به شکل‌گیری سازمان‌های چابک و در سطح بالاتر، سازمان‌های مجازی به خوبی احساس می‌شود. در راستای این رقابت تنگاتنگ، سازمان اطلاعاتی باید بتواند نیروهای داخلی و خارجی خود را در جهت چابکی طراحی کند.
منبع مجله وب، شماره 72 خرداد ماه 1385
